Bahama lub bieda na emeryturze, czyli o IKE i IKZE

Mam dla Ciebie małą historię. Wyobraź sobie: jest rok 2038. Masz 60 lat. Twój portfel wygląda … przeciętnie. Przyjrzyj się ostatniej pensji – mogła być całkiem przyzwoita. Ale Ty wchodzisz w wiek emerytalny. I dostajesz… zaledwie około 35% tej pensji jako emeryturę. Cóż – nie wygląda to na bezpieczną przyszłość, prawda?

Ta wizja nie jest czarnym scenariuszem. To realna perspektywa dla wielu kobiet (i mężczyzn) w Polsce, zwłaszcza dla tych, które mają mniej niż 40 lat i dopiero budują swoją karierę.

Dlatego temat tzw. III filara – dobrowolnych sposobów oszczędzania na emeryturę – oraz kont emerytalnych takich jak IKE i IKZE jest ważny już dziś.

Skąd się wziął trzeci filar i dlaczego dotyczy również Ciebie?

System emerytalny w Polsce opiera się na trzech warstwach („filarach”).

• Pierwszy to ubezpieczenia społeczne (ZUS) – podstawowa emerytura, z której nie zawsze można żyć wygodnie.

• Drugi – to pracownicze programy emerytalne (PPK/PPE), które powoli się rozwijają i o których pisałam tutaj.

• Trzeci – to rozwiązania dobrowolne, które dają Ci wpływ i kontrolę: IKE, IKZE, inne formy oszczędzania.

Dla Ciebie – kobiety, która chce być niezależna finansowo i mieć wybór – trzeci filar to możliwość, by samodzielnie zbudować własny kapitał emerytalny.

Bo rzeczywistość jest taka: wielu z nas zaczęło zawodową drogę w elastycznych formach zatrudnienia, z mniejszymi składkami, czasem przerwami. Dla „pokolenia 30-latków” stopa zastąpienia (czyli stosunek ostatniej pensji do pierwszej emerytury) może wynieść około 30-35% pensji, jeśli praca trwa długo i regularnie – a jeśli zrezygnujesz wcześniej lub przerwy będą, może być znacznie mniej.

To nie jest alarmowanie – to zaproszenie do podjęcia działania, gdy masz jeszcze czas.

IKE i IKZE – co to jest i jak działają?

Porównanie kont IKE i IKZE w skrócie zebrałam Wam w tabeli poniżej:

Gdzie można założyć IKE i IKZE?

To ważne, bo od wyboru instytucji zależy, w co będziesz mogła inwestować.

Najczęściej masz cztery główne opcje:

 1. Bank

• IKE/IKZE w formie lokaty lub konta oszczędnościowego.
• Plus: proste, małe ryzyko, znasz bank.
• Minus: przy inflacji zysk bywa niewielki – bardziej „bezpieczna przechowalnia” niż narzędzie do realnego pomnażania kapitału.

2. Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych (TFI)

• Konto IKE/IKZE, w którym kupujesz fundusze inwestycyjne.
• Zarządzane przez specjalistów – Ty wybierasz tylko rodzaj funduszu (np. ostrożny, zrównoważony, akcyjny).
• Dobre, jeśli chcesz inwestować na rynku kapitałowym, ale nie mieć na co dzień głowy w giełdzie.

3. Dom maklerski – rachunek maklerski IKE/IKZE

• To opcja dla osób, które chcą inwestować samodzielnie.
• W środku możesz kupować akcje, ETF-y, obligacje, certyfikaty.
• Idealne, jeśli już inwestujesz albo chcesz się nauczyć, a przy okazji korzystać z ulg podatkowych.

4. Ubezpieczenia / fundusze emerytalne

• IKE/IKZE „opakowane” w polisę lub program emerytalny.
• Uwaga na opłaty i skomplikowane warunki – tu szczególnie warto czytać regulamin i porównać z innymi opcjami.

Nie ma jednego „najlepszego” IKE czy IKZE dla wszystkich.

Jeśli jesteś kompletnie początkująca i boisz się giełdy – zaczniesz od konta z funduszami mieszanymi lub ostrożnymi. Jeśli już inwestujesz w ETF-y – naturalnym wyborem będzie maklerskie IKE/IKZE.

Ile kont IKE i IKZE można mieć?

To częste pytanie i warto to jasno powiedzieć:

• możesz mieć tylko jedno IKE,
• i tylko jedno IKZE,
• ale możesz mieć oba jednocześnie (czyli jedno IKE + jedno IKZE).

Czyli maksymalnie dwa konta: jedno z ulgą typu IKE, drugie z ulgą typu IKZE.

Nie można otworzyć dwóch kont IKE ani dwóch IKZE w różnych instytucjach.

Jeśli chcesz zmienić bank, TFI czy dom maklerski, nie musisz zamykać konta ani tracić ulg – możesz zrobić tzw. wypłatę transferową i przenieść całe IKE/IKZE do innej instytucji, zostając w granicach przepisów.

To ważne, bo wiele kobiet myśli, że „założą nowe i będą mieć dwa IKE” albo że jak im się coś nie podoba, to muszą rezygnować. A naprawdę – konto jest jedno, ale instytucję możesz zmieniać do woli.

W co można inwestować na IKE i IKZE? 

To, co znajduje się „w środku” konta emerytalnego, zależy od formy, którą wybierzesz.

Przykłady:

1. Lokaty i konta oszczędnościowe (najprościej)

• Pieniądze leżą na koncie w banku.
• Otrzymujesz odsetki jak z lokaty.
• Ryzyko: bardzo małe, ale zysk zwykle też niewielki – inflacja potrafi go zjeść.
• Dobre jako pierwszy krok, gdy dopiero oswajasz się z ideą odkładania na emeryturę, ale na długą metę warto rozważyć coś więcej.

2. Fundusze inwestycyjne

• Kupujesz „udziały” w dużym koszyku różnych inwestycji (np. akcje wielu firm, obligacje, mieszanki).
• Nie wybierasz pojedynczych spółek – robi to zarządzający funduszem.
• Są fundusze: ostrożne (głównie obligacje i gotówka), zrównoważone (mieszanka akcji i obligacji), akcyjne (większy potencjał zysku, ale większe wahania).
• Dobre rozwiązanie, jeśli chcesz coś więcej niż lokata, ale nie chcesz samodzielnie bawić się w analizę spółek.

3. Akcje i ETF-y na rachunku maklerskim (o ETF-ach krok po kroku przeczytasz tutaj)

• To poziom wyżej.
• Możesz samodzielnie kupować:

  • akcje konkretnych firm (np. spółek z WIG20 czy z giełd zagranicznych – zależnie od oferty domu maklerskiego),

  • ETF-y, czyli fundusze notowane na giełdzie, które najczęściej odwzorowują jakiś indeks (np. szeroki rynek globalny).

• Daje to dużą elastyczność i szansę na wyższe zyski, ale też większe wahania wartości.
• Dobre dla osób, które: mają już poduszkę bezpieczeństwa, rozumieją, że giełda potrafi się wahać i chcą inwestować długoterminowo.

4. Obligacje skarbowe (o obligacjach skarbowych krok po kroku przeczytasz tutaj)

• Na stronie obligacji skarbowych masz możliwość założenia IKE – i IKZE – Obligacje i kupowania w ramach nich obligacji skarbowych
• To pożyczka dla państwa – w zamian dostajesz odsetki, często powiązane z inflacją.
• Rozwiązanie dla osób, które chcą połączyć większe bezpieczeństwo z możliwością ochrony kapitału przed inflacją w długim terminie.

Co wybrać na start?

Jeśli dopiero zaczynasz, możesz przyjąć prostą zasadę:

• Nie masz doświadczenia, boisz się ryzyka, chcesz „na spokojnie”?

  👉 rozważ IKZE lub IKE w funduszach ostrożnych / zrównoważonych lub obligacyjnych.

• Inwestujesz już w ETF-y, czytasz o giełdzie, masz poduszkę bezpieczeństwa?

  👉 rachunek maklerski IKE lub IKZE z prostą strategią, np. regularne kupowanie jednego-dwóch ETF-ów szerokiego rynku.

Najważniejsze! To konto zawsze jest Twoje. Możesz zmienić instytucję (tzw. wypłata transferowa) i przenieść swoje środki do innego banku, TFI czy domu maklerskiego, nie tracąc ulg podatkowych – pod warunkiem, że zrobisz to poprawnie jako transfer, a nie zwykłą wypłatę.

Korzystasz już może z kont emerytalnych? W jakiej formie? Chętnie poczytam Wasze opinie na ten temat, więc proszę, zostaw komentarz pod postem, jeśli temat wydał Ci się ciekawy 🙂