Giełda i akcje – podstawy

Nadal oczywiście będę dodawać posty z różnymi radami, które pozwolą nam bardziej świadomie wydawać pieniądze, ale dziś chciałabym zacząć pokazywać Wam sposoby inwestowania i pomnażania zaoszczędzonych przez Ciebie pieniędzy. Będę opisywać Wam różne możliwości, mniej lub bardziej ryzykowne i dziś zacznę od giełdy papierów wartościowych, ponieważ nią zajmuję się na co dzień i aktualnie najwięcej się w tym temacie dokształcam. Oczywiście nie jest to tak bezpieczne źródło lokowania pieniędzy, jak np. obligacje i nie zachęcam do zaczynania przygody z giełdą tak od razu bez przygotowania, dlatego chciałabym Ci wpierw o niej trochę opowiedzieć i wprowadzić Cię w świat akcji i handlu nimi w najprostszy z możliwych sposobów. To ogromna dawka wiedzy, dlatego postaram się to ustrukturyzować i systematycznie dodawać kolejne porcje informacji. Dziś zaczniemy od podstawowych terminów związanych z giełdą, opisze Ci po krótce, co to jest i jak działa.

Co to jest giełda papierów wartościowych?

Giełdę obrazowo możemy nazwać rynkiem. Na niej spotykają się razem firmy, które potrzebują pieniędzy na swoje nowe inwestycje i akcjonariusze (inwestorzy), którzy chętnie zainwestują swoje pieniądze w potencjalnie dochodowe biznesy- oczekując zysku oczywiście. Na giełdzie oczywiście głównie handluje się akcjami, ale też obligacjami, certyfikatami inwestycyjnym, prawami poboru akcji itp

Giełda papierów wartościowych może być typu amerykańskiego, która jest prywatną spółką akcyjną. Giełdę na swoje potrzeby interesów tworzą handlowcy, bankierzy itp. Państwo w tym modelu nie ingeruje w wewnętrzną organizacje czy obrót, nie ustala giełd czy ich liczby, a jedynie rejestruje i administruje, by działały zgodnie z prawem. Typowe przykłady giełdy tego typu to amerykański New York Stock Exchange, ale też giełdy w Wielkiej Brytanii, Holandii czy Australii.

Inny rodzaj giełdy to giełda typu niemieckiego. Działa ona ścisłe pod nadzorem administracji państwowej i to państwo określa bezpośrednio zasady dotyczące istnienia, lokalizacji, wydaje zezwolenia na działalność na rynku i jest właścicielem czy współwłaścicielem giełdy. To typ dominujący w Europie i taki właśnie istnieje w Polsce.

Najsławniejsze giełdy świata to New York Stock Exchange (NYSE) czy London Stock Exchange (LSE), w Niemczech giełdy są w 7 miastach, z których największa jest we Frankfurcie, ale Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie ma również ambicje stania się centrum finansowym Europy Środkowej i Wschodniej. Oczywiście nikt już nie musi się w te miejsca udawać osobiście 🙂 Dzięki rozwiniętej technologii, handel na giełdach odbywa się już tylko wirtualnie. By rynek ten mógł funkcjonować w ten sposób istnieje elektroniczny system handlu, ja na przykład używam XETRA (korzystam z konta maklerskiego w Niemczech), a po otwarciu rynków w wyniku integracji Polski z Unia Europejska nie ma już żadnych przeszkód, byś i Ty korzystała z usług jakiejkolwiek giełdy na świecie, jak również możesz bez problemu online kupić akcje tak polskich, jak i amerykańskich i francuskich firm. Wysyła się tzw. zlecenie kupna/sprzedaży i elektronicznie kojarzone jest ono praktycznie w momencie wystawienia. Musi zostać ono jednak wystawione w czasie sesji giełdowej (w Warszawie sesje odbywają się w tzw. dni robocze w godzinach od 9.00 do 16.30, Xetra otwarta jest w dni robocie w godzinach od 9 do 17.30 ). Specjalny system kojarzenia bieżących ofert kupna i sprzedaży pozwala błyskawicznie określić kurs konkretnych akcji w danym momencie, czyli cenę optymalną transakcji.

Indeksy giełdowe – co określają?

Ktokolwiek zaczął interesować się giełdą pewnie słyszał pojęcia takie jak WIG czy DAX, które chciałabym Wam teraz przybliżyć.

Na giełdach papierów wartościowych notowane są spółki. Analiza ich poszczególnych wskaźników jest czasochłonna i skomplikowana, dlatego też giełdy dla ułatwienia odczytywania zmian na rynku wyliczają swoje własne wskaźniki nazywane indeksami. Na przykład głównym indeksem dla Stanów Zjednoczonych jest Don Jones na Wall Street w Nowym Jorku, dla Niemiec to DAX we Frankfurcie, a dla Polski warszawski WIG (Warszawski Indeks Giełdowy). WIG20 to łączna wartość cen akcji 20 największych spółek istniejących na giełdzie, tych które mają największą wartość rynkową i najwyższe obroty. Spółki na giełdzie w danym kraju mogą być też pogrupowane wg sektora, w którym funkcjonują i wtedy określany jest odrębny indeks dla grupy. Na przykład na giełdzie warszawskiej znajdziemy:

• WIG-PL – indeks spółek krajowych
• WIG-TELEKOM – indeks spółek sektora telekomunikacyjnego
• WIG-BUDOW – indeks spółek branży budowlanej
• WIG-INFO – indeks spółek należących do branży informatycznej
• WIG-BANKI – indeks spółek sektora bankowego
• WIG-MEDIA – indeks spółek sektora bankowego
• WIG-SPOŻYW – indeks spółek branży spożywczej.

Analizując dane indeksy sektorowe można przyjrzeć się historii danego rynku w danym kraju na przestrzeni lat. Można używać go także jako wartość odniesienia do konsultacji i analiz w przypadku akcji własnego portfela czy funduszy .

Po co firmy wchodzą na giełdę i co to jest akcja?

Firma, która zostaje dopuszczona do obrotu giełdowego „wypuszcza” akcje i dostaje pieniądze za sprzedaż każdej partii nowych akcji. Tym sposobem nie musi starać się o kredyt bankowy, nie będzie musiała płacić odsetek od kredytu i nie zadłuży się na kolejne lata.

Akcja to tzw. instrument finansowy emitowany przez spółkę. To dokument, który jest papierem wartościowym. Pierwsza seria emitowana jest najczęściej przy założeniu firmy (założyciele spółki dokonują wpłat na akcje w celu pokrycia kapitału spółki), kolejne serie natomiast wiążą się z podwyższeniem kapitału potrzebnego na inwestycje. Akcja łączy prawa mające charakter majątkowy i niemajątkowy, które wynikają z uczestnictwa akcjonariusza w spółce akcyjnej.

Podsumowując: żeby jakaś spółka mogła pozyskać kapitał na rozwinięcie jakiego przedsięwzięcia innowacyjnego emituje na giełdzie akcje dla inwestorów (czyli jeśli kupimy akcje danej firmy staniemy się takim właśnie inwestorem, a używając pojęć giełdowych akcjonariuszem). Dzięki temu procesowi emisji akcji otrzymuje się właśnie papier wartościowy (akcje), a następnie sprzedaje się go (wydaje) osobom trzecim, które nabywają w ten sposób prawo do własności danej spółki akcyjnej. Czyli jeśli na przykład posiadasz 10 akcji spółki, która wydala w sumie 100 akcji, jesteś właścicielem 1/10 części przedsiębiorstwa.

Mam nadzieję, że choć trochę zrozumiałaś, czym jest giełda papierów wartościowych i chętnie zajrzysz tu znów, by dowiedzieć się się o niej jeszcze więcej 🙂 A może masz już za sobą pierwsze giełdowe doświadczenia i chciałabyś się nimi z nami podzielić?